نشان رازآمیز: گردونه خورشید یا گردونه مهر

نشان رازآمیز

نویسنده: نصرت الله بختورتاش

ناشر: فروهر

قطع: وزیری

در پس نشان چلیپا چه رازها نهفته است؟ این همه ورجاوندی، بزرگداشت و دل‌بستگی که مردمان در درازنای زمان به چلیپا داشته‌اند از کجا سرچشمه گرفته، چگونه در نزد مردمانی که دور از یکدیگر به سر می‌برده‌اند و پدیده‌های سخت و هراس‌انگیز طبیعی زیستگاه آنان را از یکدیگر جدا کرده، شناخته شده و گرامی بوده است؟ چگونه باوری یک‌سان یا نزدیک به هم درباره این نگاره درهم تنیده داشته‌اند؟ چلیپای شکسته از دیرباز دربردارندۀ ارزش‌های دینی، کیفیت درمان‌بخشی، مفاهیم عاطفی و مردمی، خاصیت پتیاره‌زدایی، درهم‌شکنندۀ تاریکی و هراس، مایه‌های خوشبختی و افزونی، سرشار از ارزش‌های پنداری رازآمیز و آسمانی بوده است. همچنین به همراه خود معانی فراوان استعاره‌ای دارد بدین معنا که: در گردش روزگار و چرخش کائنات که پیچ‌وخم زندگانی ممکن است گمراه‌کننده باشد، تو باید راه روشنایی را برگزینی «تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ‌زنان» زیرا راه فروغ از میان همین گردش و چرخش و خمش می‌گذرد. آن‌گاه بسرایی که:

بعد از این نور آفاق دهیم از دل خویش

که به خورشید رسیدیم و غبار آخر شد